hindi bayani

hindi bayani si ferdinand marcos. tuldok at walang pasubali. at dahil hindi siya bayani, hindi dapat ilagak ang bangkay nito sa pambansang libingan ng mga bayani.

saan ka nakakita ng isang mandarambong at diktador na ituturing na bayani at bibigyan pa ng gliterating dapat lamang sa mararangal na anak ng bayan? saang bansa ka makakakita ng isang diktador na nagpayaman sa sarili at nagkamal ng kaban-kabang yaman ng bayan at ihahanay sa mga bayaning nagbuwis ng buhay sa pangalawang digmaang pandaigdig? saan ka nakakita ng isang pangulong pinabrika ang sariling kasaysayan upang manalo sa panguluhan, nanatili sa puwesto sa pamamagitan ng pagsikil sa karapatang pantao ng isang buong bansa at malalagak kasama ng mga alagad ng sining na kanyang kinitlan ng kabuhayan sa ilalim ng kanyang rehimen?

sa pilipinas lamang. ito ang masaklap na sagot. sa bayang sinilangan ng mga dakilang tao at ngayon ay pinamumunuan ng isang action star na nagbabayad ng utang na loob sa mga nagbigay ng salapi sa kanyang kandidatura… ito ang malungkot na katotohanan. siyempre ang lahat ng ito, sampu ng biglaang pagpapawalang-sala kay gloria arroyo, ay bahagi ng pailalim na unawaan sa pagitan ni rodrigo duterte at ng pamilyang marcos. kapalit ng perang panggastos sa kanyang pag-iikot sa bansa noong kampanya, ipinangako na nga ni duterte ang langit at lupa sa mga marcos, pati na kay arroyo. ito ang pagbabagong kanyang ipinangako sa mga pikit matang nagsipagboto sa kanya. kaya nga kwidaw ang mga tao sa likod ng kanyang kampanya na madikit sa mga marcos at kay arroyo. nito na lamang lumilitaw ang katotohanang hindi naiiba si duterte sa mga trapo ng bayan – kailangan niyang magbayad ng utang na loob sa kanyang mga kaibigan at isasantabi niya ang sentimyento ng bayan upang mapagbigyan ang mga napangakuan. siyempre, malalim din ang ugnayan ng pamilya ni duterte sa mga marcos dahil ang mga ito ay matagal nang sumuporta kay marcos sa kabuuan ng diktadurya at nakinabang din naman sa rehimeng marcos.

ikinukubli ni duterte ang kanyang pagbabayad ng utang na loob sa mga marcos sa pamamagitan ng pangangalandakan ng pagiging sundalo ni marcos, na kesyo ito raw ay lumaban sa mga hapon. ngunit ang pagiging sundalo ni marcos ay hindi totoo. ito ay kumpletong pabrikasyon. walang katotohanan ang mga datos na tumutukoy sa pagiging sundalo ng matandang marcos.

sabi pa ng mga kaalyado (lalo na ng matalinong si manny pacquiao) ni duterte, dapat na raw mag-move on. dapat na raw ibaon sa limot ang nakaraan… kung wala raw pagpapatawad, di raw makatatawid sa bukas ang mga pinoy. ang pagpapatawad ay ibinibigay sa mga taong nagsusumamo't humihingi nito. paano naman patatawarin ang mga marcos kung maski yata balatan ng buhay ang mga ito ay patuloy pa rin nilang pasisinungalingang sila ay nagkamal ng salapi ng bayan. patuloy nilang kakapalan ang apog at ipagsisigawang wala silang kasalanan sa bayan. hindi dapat patawarin ang isang taong di naman humingi ng anumang kapatawaran. kung nais nilang mag-move on ang pilipinas, itulak nilang ilibing na ni imelda ang yumaong asawa sa ilocos. o di kaya ay sumama na sa hukay sina imelda, imee at bongbong.

di man lamang inisip ni digong ang libu-libong taong naglahong parang bula noong panahon ng diktadurya. o ang mga taong ikinulong nang walang kasalanan at pinahirapan ng mga galamay ni marcos. wala pa rito ang pinatay at walang awang inagawan ng karapatang mabuhay at itaguyod ang sariling pamilya. winaldas ni marcos ang kaban ng bayan, pinaghati-hati ang mga ito sa mga kakuntsaba at tuluyang inilugmok ang pilipinas sa kahirapan. higit sa lahat, ang pinakamalaking kasalanan ni marcos sa sambayanan ay ang pagpapalawak ng kurapsyon at katiwalian sa pamamahala. sa ilalim ng kanyang rehimen, naging talamak, tuwiran at kabilaan ang suhulan at pandarambong. dahil kay marcos, palasak na ang paglalagay at dahil nga lahat naman ay nangungurakot, ito ay naging aktibidades ng marami sa gobyerno. ang katiwalian sa pamamahala ay isang krimeng tila walang biktima dahil kay marcos.

ang pagtutol sa paglilibing kay marcos sa libingan ng mga bayani ay hindi isang maliit na bagay at dapat ipagwalang-bahala tulad ng sinasabi ng ilang "marurunong" na senador. hindi ito basta lamang isang libingan. isa itong institusyong itinatangi upang ibantayog ang kontribusyon ng mga magigiting at masining. ang paglilibing kay marcos dito ay isang lalo pang pagyurak sa mga biktima ng diktadurya. sa kahit anumang porma pa tingnan, ang kamay ni marcos ay puno ng dugo ng mga pinagpapatay at pinahirapan sa ilalim ng kanyang makasariling rehimen. dito pa lang, di na dapat pang pagtalunan kung nararapat siyang ilibing dito o hindi.

sana'y mag-isip-isip si duterte. hindi dahil hawak na ang kapangyarihan ay mag-aala donald trump at basta na lamang magpapasya nang walang anumang pagtalima sa boses ng bayan. hindi maaaring iinsultuhin mo ang isang grupo sa pamamagitan ng pabalang na pananalita at manghihingi na lamang ng paumanhin kapag nahimasmasan. 

hindi bayani si marcos. wala itong anumang dangal na dapat maghatis sa kanya sa libingan ng mga bayani. hindi bayani si ferdinand marcos.